De blauwalg te lijf met lanthaan? De Partij voor de Dieren in Rotterdam vreest voor een chemisch experiment in de Kralingse Plas. Ook in Bleiswijk wordt de inzet van de metaalhoudende klei in recreatieplas Bleiswijkse Zoom met argusogen bekeken. Zorgen over schadelijke gevolgen voor de natuur leidden daar tot een brandbrief en een petitie.
Het is weer zover, er zit blauwalg in de Kralingse Plas. Nou hebben wel meer plassen daar door het recent extreem warme weer mee te maken, maar in Kralingen is het ieder jaar raak. Gemeente, waterschap en provincie probeerden tal van middelen uit, het hielp allemaal weinig, de bacterie keert telkens terug. En daarmee ook de waarschuwingsborden om niet te zwemmen, want dat kan irritatie aan ogen en huid opleveren.
Om voor eens en altijd kortte metten te maken met blauwalg in het populaire recreatiegebied met jaarlijks 3 miljoen bezoekers, zijn de ogen nu gericht op Phoslock. Dat is een middel dat bestaat uit bentoniet, een soort klei, waaraan lanthaan is toegevoegd. Het metaal bindt de fosfaten in het water die blauwalg veroorzaken en zakt vervolgens met klei en al naar de bodem.
De gemeente hoopt het middel volgend jaar te kunnen inzetten, maar voert eerst onderzoek uit naar effectiviteit en bijwerkingen. Phoslock mag dan wereldwijd in 250 plassen worden gebruikt als fosfaatbinder, ieder open water heeft zijn eigen structuur en reageert daardoor anders. Eind dit jaar worden de resultaten van het Rotterdamse veldonderzoek verwacht.
De Partij voor de Dieren is op voorhand sceptisch. ‘Het is niet duidelijk wat voor effect lanthaan heeft op vissen en het onderwaterleven’, stelt de fractievoorzitter in schriftelijke vragen aan het gemeentebestuur. Hij is bovendien huiverig voor het gebruik van chemische middelen in open water, zeker gezien een eerder experiment in de Kralingse Plas met waterstofperoxide. ,,De visstand nam door het gebruik ervan met liefst 93 procent af.”
90.000 kilo
Ook in Bleiswijk bestaan plannen om blauwalg uit te bannen met lanthaan. Het waterschap wil de bodem van de Bleiswijkse Zoom, die deel uitmaakt van de Rottemeren, bedekken met 90.000 kilo Phoslock. En dat baart zorgen. Burgers verenigden zich in de actiegroep Bleiswijkse Zoom Natuurlijk Schoon en begonnen een petitie waarmee ze ruim driehonderd handtekeningen ophaalden.
Het initiatief wordt niet alleen gesteund door Vogel- en Natuurwacht Rotta, de natuurclub stuurde afgelopen week ook een brandbrief naar het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Volgens het waterschap blijkt uit verschillende studies in binnen- en buitenland dat het gebruik van Phoslock veilig is voor mens en dier, maar Rotta denkt daar anders over.
Biodiversiteit
,,Gebruik van Phoslock is geen duurzame oplossing en gaat ten koste van de biodiversiteit”, zegt Rotta, die aandringt op een aanpak van blauwalg met natuurlijke middelen. ,,Door lanthaan sterven niet alleen larven en slakjes, maar ook andere waterdieren zoals vissen.” Het is niet goed dat het waterschap heeft aangekondigd het middel volgend jaar te gaan gebruiken. ,,In Rotterdam wordt er tenminste nog eerst onderzoek gedaan naar de effecten.”
Behalve het schrijven van een brandbrief heeft Rotta een WOB-verzoek gedaan om te achterhalen op welke wetenschappelijke bronnen het waterschap zich baseert. ,,Het is immers een noodgreep”. ,,Maar we willen voorkomen dat straks klakkeloos 90.000 kilo Phoslock wordt gestort zonder dat de effecten lokaal zijn onderzocht. Dat gaat ons een stap te ver.”