De Oude Maas is één van de laatst overgebleven zoetwatergetijdenrivieren van Europa. De hoogte van het water verschilt bij eb en vloed wel anderhalve meter. Het resultaat daarvan is veel biodiversiteit met bijzondere planten en dieren. De natuur heeft langs het water van de Oude Maas de vrije hand. Schotse Hooglanders en konikpaarden grazen in het Oud-Beijerlandse gebied en regelen zo het onderhoud op natuurlijke wijze. Mensen kunnen daar wandelen of met een voetveer de oversteek maken naar het Rhoonse deel van Klein Profijt, aan de andere kant van het water.
“Niets zo mooi als de Hoeksche Waard”
Jaarlijks weten zo’n achttienduizend mensen bezoekerscentrum Klein Profijt in Oud-Beijerland te vinden, “Maar het aantal mensen dat langsloopt en de natuur in gaat, is nog vele malen meer.” Bij het bezoekerscentrum zelf kunnen liefhebbers een bakje koffie drinken op het terras, maar er is ook een vergader- en cursusruimte. Jaarlijks krijgen duizenden kinderen daar bovendien voorlichting over de natuur in de buurt.
Het bezoekerscentrum heeft permanente en wisselende exposities over de flora en fauna in de Hoeksche Waard. Maar ook aan de geschiedenis wordt aandacht besteed, vertelt hij.
Zalm
In het hele Nederlandse rivierengebied werden eind negentiende eeuw meer dan driehonderdduizend zalmen gevangen. “Vijftien jaar later was dat nog maar zo’n dertigduizend, in 1910 nog maar vierduizend. Het werd letterlijk leeggevist.” Destijds waren er zo’n tien zalmvisserijen van de Merwede tot aan de Nieuwe Maas. Ook tegenwoordig zwemt er nog zalm in de Oude Maas. “Maar niet meer in de grootte en met het gewicht van toen.”
Natte voeten
De natuur langs de Oude Maas in Oud-Beijerland is uniek. “Als je hier dag in dag uit zit, zie je het niet meer. Maar het is samen met de Elbe in Duitsland en een stukje van de Hollandsche IJssel het laatste zoetwatergetijdengebied van Europa.” In de nabijgelegen Biesbosch is de werking van eb en vloed veel minder, namelijk zo’n vijftig tot tachtig centimeter. “Hier is het standaard anderhalve meter. En op het moment dat het écht hoogwater is, staan we hier met natte voeten. De planten in het gebied moeten dus ook goed tegen natte voeten kunnen. Zo groeit er onder meer Spindotter, een plant met een gele bloem die enkel voorkomt in zoetwatergetijdengebieden. Maar ook de wilg weet zijn weg te vinden.” De wilg kan goed tegen water. Als je in de Hoeksche Waard, langs de rivieren, open grond laat liggen, staat er binnen no-time wilg. Als je er niets aan doet heb je zo een wilgenbos.”
Klitten
De Schotse Hooglanders en konikpaarden kunnen naar hartenlust grazen in het gebied. Hun vachten zien er niet altijd even jofel uit, “Mensen vragen wel eens of we dat niet kunnen kammen.” Oorzaak is de Grote Klis, een plantje dat zich verspreid door in de vacht van de dieren vast te klitten. “Dat ziet er soms zielig uit, omdat het in hun manen hangt. Maar het zijn wilde dieren en ze hebben hier geen last van. We houden hun natuurlijke gedrag goed in de gaten en dat verandert niet hierdoor. Ook elders in het wild zou het zo zijn.”
Deze wandeling op uitnodiging van de ANWB laat veel biodiversiteit zien. De natuur heeft langs het water van de Oude Maas de vrije hand. Wat resulteert in dit prachtig stukje natuur. Veel kijkplezier!
Groetjes, Lana