“Wij boswachters en onze vrijwilligers werken elke dag heel hard, maar door bedreigingen van buitenaf, zoals stikstof, waterkwaliteit en droogte, is het dweilen met de kraan open.”
Vandaar dat de boswachters nu een gezamenlijk manifest hebben getekend: “Want Nederland is een prachtig land met prachtige natuur. Van het park om de hoek, de duinen, een weiland vol bloemen en plassen tot de bloeiende heide.
Iedereen kan hiervan genieten. Dat willen wij niet verliezen.”
Verschillende uitdagingen
Volgens boswachters liggen er al jaren goede plannen op de plank, maar worden die maar niet uitgevoerd. “Dat is onze angst: er komt straks een nieuw coalitieakkoord, er worden nieuwe plannen en afspraken gemaakt, en ondertussen staat de natuur nog steeds in de wachtstand.”
Het ene natuurgebied is het andere niet. De uitdagingen in het oosten en het noorden, zijn anders dan die in het westen en het zuiden. Als voorbeeld noemt ze de periodes van ernstige droogte.
“Dat zien we hier nog niet zoveel, maar in het oosten en noorden hebben ze daar heel veel last van. Daar zie je dat hele heidevelden verdwijnen. Volgens een collega zijn de heides in een jaar tijd met 30 procent afgenomen.
Belabberde waterkwaliteit
Ook de Vlietlanden kennen hun eigen set unieke problemen. Met name de belabberde waterkwaliteit baart veel zorgen. “Ons probleem hier is eigenlijk onzichtbaar. Je ziet het niet, je ruikt het niet, maar er worden al jaar en dag te hoge concentraties bestrijdingsmiddelen in ons water gemeten.”
De gevolgen van dat vervuilde water zijn misschien minder zichtbaar dan uitgedroogde heides, maar daarom niet minder ernstig.
“Dat heeft invloed op de waterbeestjes, zoals de larven van libellen, slakken en waterpissebedden. Je ziet dat het er minder zijn.” Dat lijkt wellicht niet zo’n groot probleem, maar die beestjes vormen een belangrijke voedingsbasis voor andere diersoorten.
Weggeconcurreerd
Niet alleen de fauna, maar ook de flora hebben het momenteel zwaar te verduren. Zeldzame bloemen zoals de gele dotterbloem, de roze koekoeksbloem en orchideeën worden door de hoeveelheid stikstof in de lucht en grond ‘weggeconcurreerd’.
“Die bloemen houden van een voedselarme grond. Als er veel stikstof neerdwarrelt en in de grond terechtkomt, hebben zij daar extra veel last van. Dan wordt de grond juist voedselrijk, en gaan bepaalde grassen en planten juist héél hard groeien.”
Oplossingen
Met name het stikstofprobleem is niet zo snel op te lossen. Op lokaal gebied gebeurt er al wel veel, vooral dankzij de samenwerking tussen natuurorganisaties en agrarische natuurverenigingen. “Zij zijn echt hard bezig om de stikstof terug te dringen en weidevogels weer een plekje te bieden. Maar ook sectoren als verkeer en industrie moeten gewoon hun bijdrage leveren. Dit moet vooral landelijk aangepakt worden.”
Voor het verbeteren van de waterkwaliteit valt al wél op korte termijn wat te doen. “Als het gaat om waterkwaliteit in de Vlietlanden, zou je eigenlijk al makkelijk winst kunnen behalen”
“De pomp die het schone water uit het Brielse Meer door het Westland laat gaan en hier laat lozen, zou je gewoon dicht kunnen draaien. Die is ooit aangelegd zodat de glastuinbouw in het Westland schone watertoevoer zou hebben. Maar inmiddels zijn de regels veranderd en is de glastuinbouw verplicht om regenwater op te vangen in de bassins. De pomp is niet meer nodig.”
In tijden van droogte zou Maaswater aangevoerd kunnen worden vanuit de Nieuwe Waterweg. “Dat is wat zoutiger, maar dat is voor het gebied juist ideaal. Het gebied is al duizenden jaren gewend aan wat brakkig water. Dan zouden plantsoorten als heemst en aardbeiklaver weer de ruimte krijgen om te groeien. Zij verdwijnen nu uit het gebied.”